Lesopzet

Hoe gebruik je GLOBE Bodem in de klas?

Bij voorkeur begint men met een theoretische inleidende les over het leven in de bodem en hoe de ademhaling van alle organismen in de bodem te meten is met een respiratiemeter. Laat de leerlingen nadenken over de verwachting die zij hebben over de waarde van de bodemademhaling. Wat is de invloed van temperatuur, bodemgebruik, vocht, etc.? Leerlingen bedenken dan een aantal beredeneerde locaties die zij onderling willen gaan vergelijken. In het daaropvolgend (blok)uur worden de daadwerkelijke metingen gedaan (op verschillende locaties). Hierna worden de metingen doorgegeven aan het RIVM en/of NASA. 

Lesopzet

Hoe sluit het aan op mijn vak?

Biologie
Leerlingen gaan in deze module aan de slag met allerlei onderzoekjes naar de bodem. De bodem speelt een belangrijke rol bij allerlei biologische processen in het ecosysteem. Zo kijken leerlingen naar bodemrespiratie of de afbraak van organisch materiaal. Zo helpen ze het RIVM bij onderzoek naar de bodemkwaliteit in Nederland.

NLT
In deze module, die tot stand is gekomen in samenwerking met het RIVM, gaan leerlingen onderzoek doen aan de bodem. Ze doen allerlei proefjes in het veld en leren zo hoe de bodem als systeem werkt. Vervolgens kunnen ze uitspraken doen over duurzaam management van onze bodems.

Scheikunde
De module Levende Bodem kijkt net als de module water zowel naar biologische als chemische processen. Leerlingen kijken in deze module bijvoorbeeld naar organisch materiaal, pH en respiratie. 

Aardrijkskunde
Bodems vormen een belangrijke geofactor in landschappen. Ze hebben een aandeel in welke vegetatie ergens groeit en het mogelijke landgebruik. Daarnaast hebben ze een vochtregulerende functie waardoor ze een rol spelen in watermanagement. Dit zijn allemaal onderwerpen die bij aardrijkskunde aan bod komen.

Lesopzet

Hoeveel lessen heb je te besteden?

Drie of meer lessen (kort project)
Het minimum aantal lessen is een langere veldwerkles en één verwerkende les. De lesmodule bestaat uit twee sets protocollen. De basisprotocollen bestaan uit een goede set van metingen om mee te beginnen. Deze metingen zeggen iets over de biologische activiteit van de bodem. Om deze metingen te kunnen uitvoeren met leerlingen, heb je al snel een veldwerk van 2 uur nodig. Om tijd te winnen, kan je de leerlingen over de verschillende protocollen verdelen, in de vorm van een soort expertles. Ze kunnen in de verwerkende les hun kennis uitwisselen. De verwerkende les is ook geschikt om de leerlingen terug te laten blikken op het veldwerk of een vooraf geformuleerde onderzoeksvraag te beantwoorden.

Lang project/veldwerkdag
Er zijn ook verdiepende keuzeprotocollen te vinden. Deze kan je gebruiken wanneer je een gehele dag of een langere periode tot je beschikking hebt. Je kan leerlingen ook hier in groepjes over de verschillende protocollen verdelen.

Lesopzet

Meer dan het standaard lesmateriaal

Internationaal materiaal
Er is geen officiële internationale campagne die direct aansluit op de inhoud van het project Levende Bodem. Op de internationale website staan wel allerlei andere protocollen (in het Engels) waarmee de leerlingen aan de slag zouden kunnen gaan. 

Profielwerkstuk
Als praktische opdracht of als profielwerkstuk kunnen de leerlingen nog een eigen onderzoek doen met de verkregen data.

NLT 
De NLT module “De bodem leeft” (HAVO) heeft een schat aan informatie en proefjes over de bodem. Door deze te combineren met een GLOBE lidmaatschap voeg je een praktisch component toe aan de NLT module. De metingen van leerlingen kunnen dan doorgegeven worden aan het RIVM waardoor leerlingen een echt zinvolle bijdrage leveren aan wetenschappelijk onderzoek.