Microplastics in het water
Onderzoek de hoeveelheid microplastics in het water met de UvA
Onderzoek naar microplastics met de UvA
Microplastics zijn overal!
Onderzoek is nu nodig. Help wetenschappers in kaart brengen hoeveel microplastics er in ons oppervlaktewater rondzwerven.
Er zijn al microplastics gevonden op Groenland, de Himalaya en in de Marianentrog. Dit is een groot probleem, want deze kleine plastic deeltjes kunnen terecht komen in de vissen die wij weer eten, maar ook in ons drinkwater. Zelfs in het menselijk lichaam zijn microplastics te vinden.
We weten niet goed hoevéél microplastics er rondzwerven. Daarom vragen GLOBE wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam (Uva) en Deakin University (Australië) hulp aan scholen.
Leerlingen gaan watermonsters verzamelen en filtreren deze door een membraan. Onder een microscoop gaan zij de vezels op het membraan identificeren, tellen en doorgeven.
Doe je mee?
Wetenschapper Bernou Boven (Universiteit van Amsterdam) roept in dit filmpje leerlingen op om mee te doen

Lesmateriaal
Wat heb je nodig?
Op school heb je o.a. de volgende materialen nodig:
- Microscoop
- Filtratieset met membranen. Via de knop hieronder kun je een filtratieset bestellen. GLOBE scholen betalen voor hun eerste set (t.w.v. 125,-) slechts 50 euro.
Wat ontvang je?
- Lesmateriaal
- Mogelijkheid voor leerlingen om resultaten te presenteren op de GLOBE Science Fair met als prijs voor het beste team een trip naar Zeehondencentrum Pieterburen.
- Helpdesk.
Lesmateriaal
Leerdoelen
Niveau: Havo/vwo vanaf klas 3, vmbo bb
Vakken: sk/bi/ak/O&O
In de 3 à 4 basislessen leren de leerlingen:
- Hoe zij zelf op wetenschappelijke wijze hun leefomgeving kunnen monitoren en wat het belang daarvan is. Daarbij doorlopen ze de onderzoekscyclus.
- Werken met de microscoop.
- Onderzoeken of de hoeveelheid microplastics per locatie kan verschillen en hoe dit komt.
- Dat je impact kan maken door onderdeel te zijn van een groter onderzoek, waarbij je je resultaten deelt met een wetenschapper.
Bioplastics sluit aan bij onderwerpen binnen diverse vakken. In het lesmateriaal zullen we ook aandacht besteden aan verdiepingsopdrachten als je meer dan 2 lessen aan het project wil besteden.
- Alle vakken: wat kun je zelf doen om de hoeveelheid microplastics in het oppervlaktewater te verminderen?
- Biologie: microplastics passen goed bij het thema ecologie & voedselketen, maar ook bij gezondheid.
- Scheikunde: je kan dit onderzoek goed koppelen aan het onderwerp kunststoffen. Zo kan bijvoorbeeld het slijtageproces worden besproken of de schadelijke stoffen die worden gebruikt bij het produceren van plastics.
- Aardrijkskunde: het onderwerp plasticsoep kan bij aardrijkskunde worden besproken als onderdeel van milieuvraagstukken en duurzaamheid.
- O&O: Een waterschap zou een potentiële opdrachtgever kunnen zijn.
Lesmateriaal
In de klas
Het project kan in 3 à 4 lessen uitgevoerd worden. Dit is een verkorte versie van het project.
- Les 1: introductieles + meetplan
Deze les begint met een filmpje waarin de wetenschapper van de UvA uitlegt waarom en hoe de leerlingen mee gaan doen.
Aan de hand van een LessonUp maken ze kennis met microplastics. Ze bedenken vervolgens waar ze watermonsters gaan nemen en waarom juist daar. - Huiswerk: watermonsters verzamelen
Leerlingen verzamelen enkele watermonsters in hun leefomgeving, zoals aangegeven in een meetplan. Deze watermonsters nemen ze mee naar de les. - Les 2+3: verwerken resultaten
Leerlingen gaan de data interpreteren aan de hand van een werkblad of ze proberen een vooraf geformuleerde onderzoeksvraag te beantwoorden. Leerlingen delen de resultaten met de wetenschappers.
Wil je dat de leerlingen alle stappen zelf ondernemen, zoals het filteren van het water en het invoeren van de resultaten? Het lesmateriaal biedt mogelijkheden om er 8 lessen mee bezig te zijn. Hierover lees je meer in de docentenhandleiding.
Lesmateriaal

Lesmateriaal
In samenwerking met de Plastic Soup Foundation is er speciaal lesmateriaal ontwikkeld voor GLOBE leden. Dit zijn de documenten met het slotje ervoor. Om ze te downloaden moet je inloggen en dus lid zijn van GLOBE.
- Docentenhandleiding (pdf) (word)
- Protocollen (pdf) (word)
- Werkbladen en dataformulieren – Openbaar
Werkbladen en dataformulieren – GLOBE
- LessonUp
- Zoekkaart
- Herkenninsgids (NL)
- Excel dataformulier en Survey voor GLOBE scholen: zie hieronder bij metingen doorgeven
Samenwerking Deakin University
In samenwerking met Deakin University (Australië) en GLOBE Italië zijn de protocollen tot stand gekomen. Dit team aan wetenschappers is voor vragen beschikbaar via: microplastics.protocol@
Openbaar lesmateriaal
Metingen doorgeven – GLOBE scholen
GLOBE scholen kunnen hieronder hun gegevens doorgeven. Je gegevens komen openbaar op de kaart en dus kan iedereen ze gebruiken voor onderzoek. Ook leerlingen kunnen hun resultaten vergelijken met die van andere leerlingen.
Als je de Excel tabel hebt ingevuld, kun je hem in de survey uploaden samen met de gegevens die je op je werkblad genoteerd hebt.
Na het uploaden in de survey zijn je gegevens openbaar te bekijken en kun je dus jouw metingen vergelijken met die van andere leerlingen.
Ook kunnen de wetenschappers hierboven ze gebruiken voor hun onderzoek.
Gegevens bekijken
Hieronder zie je de resultaten van alle scholen die metingen hebben doorgevoerd op een kaart met ArcGIS.
- Door te klikken op een locatie zijn alle gegevens zichtbaar die zijn ingevuld in de survey, waaronder de Excel-sheet.
- Bekijk de legenda door op de 3 horizontale strepen (rechtsboven) te klikken.
Wetenschappers
Wetenschappers van de UvA en Deakin University (Australië) zijn bij dit project betrokken.
Ze gebruiken de data voor hun onderzoek, dragen bij aan het lesmateriaal en geven feedback.

Bernou Boven - Universiteit van Amsterdam
Bernou doet als wetenschapper onderzoek naar microplastics. Ze is benieuwd waar leerlingen de meeste microplastics gaan meten.

Alessandra Sutti & Stuart Robottom - Deakin University (Australië)
Alessandra en Stuart doen onderzoek naar microplastics en hebben als doel om inzicht te krijgen in de hoeveelheid microplastics in het oppervlaktewater wereldwijd. Ze werken graag samen met GLOBE-scholen in verschillende landen over de hele wereld.
Planning
Tijdlijn

Op 10 maart vond de GLOBE ledendag plaats met een workshop over het project microplastics. De powerpint vind je op: GLOBE ledendag.

In de maanden maart, april en mei kun je het veld in gaan om data verzamelen. In de klas analyseren de leerlingen hun eigen verzamelde data en gaan ze opzoek naar antwoorden op hun eigen onderzoeksvraag.
Wanneer precies en hoe vaak je data verzamelt, kan dus zelf worden ingedeeld.

Vier World Water Day samen met andere GLOBE Scholen.
GLOBE Italië nodigt alle scholen uit om deel te nemen aan het online evenement op 22 maart.

Optioneel kunnen de beste leerlingen van iedere school hun resultaten komen presenteren aan de wetenschappers en andere leerlingen/docenten op de GLOBE Science Fair op Wageningen Universiteit. Het team met de beste presentatie ontvangt een tripje naar Zeehondencentrum Pieterburen.
Win een trip naar Zeehondencentrum Pieterburen
Presenteer je microplastics onderzoek op de GLOBE Science Fair op 9 juni 2023 op Wageningen Universiteit
De 3 teams met het beste microplastics onderzoek ontvangen een trip naar zeehondencentrum Pieterburen. Het allerbeste team mag zelfs de hele klas meenemen (max 25 leerlingen). Reiskosten worden vergoed.
Programma
- “behind the scenes” rondleiding
- masterclass van wetenschappers die onderzoek doet naar zeehonden en microplastics
- boottocht met beach clean up activiteit
???
Vragen?
Heb je nog vragen over deelname aan de campagne?
Neem contact op met Dorien Dorresteijn
Mail: dorien@globenederland.nl
Telefoon: 0641612023


Samenwerking
Plastic Soup Foundation
GLOBE werkt binnen dit project samen met de Plastic Soup Foundation. Zij hebben als missie om de tsunami van plasticsoep zo snel mogelijk stoppen!
Microplastics campagne
Partners
Dit project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de ambassade van de VS.




