Dankzij financiering van de Ambassade van de Verenigde Staten van Amerika konden de winnaars van de Science Fair 2022 afreizen naar Zbiroh, Tsjechië. Daar konden ze tijdens de GLOBE Games de resultaten presenteren van hun eigen onderzoek! Lees hieronder meer over hun interessante ervaringen.
Auteur: Justin Peters, docent Schoonhovens College
Op 22 april reisde een afvaardiging van het Schoonhovens College af naar Wageningen voor de jaarlijkse Science Fair, georganiseerd door GLOBE Nederland. Omdat de drie leerlingen uit VWO5 boven verwachting scoorden, en naar huis gingen met zowel de publieksprijs als de juryprijs, kregen zij te horen dat ze een subsidie ontvingen van de Amerikaanse ambassade om naar Tsjechië te gaan, naar de internationale GLOBE games die vijf weken later in het plaatsje Zbiroh zou plaatsvinden.
Versterkt met 2 docenten en 2 extra leerlingen uit VWO4 (die hadden bijgedragen aan het onderzoek van het winnende groepje), stonden we dus in alle vroegte op Schiphol. We waren niet de enigen… Dankzij een flinke portie wilskracht, geluk en beenspieren lukte het om toch het vliegtuig naar Praag te halen. Vanaf vliegveld Václav Havel met de shuttlebus naar het hlavní nádraží (centraal station), vervolgens de trein naar Kařez, en het laatste stukje met de streekbus naar Zbiroh.
Zbiroh is een klein dorpje tussen Praag en Pilsen en telt net iets over de 2000 inwoners. In dit heuvelachtige landschap staat niet veel meer dan een kerk, kasteel, kroeg, twee supermarkten, een hotel en nogal wat bloemenwinkeltjes, maar het heeft genoeg leerlingen voor de middelgrote základní škola (basisschool); in Tsjechië zitten op zo’n school leerlingen van 6 tot 15 jaar, die daarna gebruikelijk nog 4 jaar naar high school gaan met daarna eventueel een vervolgstudie.
In de namiddag werden we opgewacht door iemand van TEREZA, de Tsjechische organisatie die elk jaar de GLOBE games organiseert. Zij bracht ons naar ons hotel en had een docent van de school gefikst die ons en een ander groepje een kleine sightseeing gaf in het dorp. Net toen we aan onze kuitspieren konden merken dat Zbiroh niet zo vlak is als Schoonhoven, waren we alweer op de school, waar het eten klaar stond.
"De ambassadeur van de V.S. deed ook een poging iedereen in het Tsjechisch toe te spreken"
De GLOBE games zijn soms heel internationaal met leerlingen uit vele landen, andere jaren is dat iets minder. Dit jaar waren er vooral leerlingen uit eigen land, op enkele Oekraïners en Slowaken na, dus wij waren al gauw ‘dat rare groepje uit Nederland’. ’s Avonds bij de openingsceremonie werd het nóg duidelijker dat de hostende school niet echt had gerekend op veel niet-Tsjechen: alles was in het Tsjechisch! Toch hadden ze er duidelijk moeite in gestoken om er een feestelijk gebeuren van te maken, met live muziek, een speech van de burgemeester en een presentator die veel grappige verhalen vertelde (tenminste, dat vermoeden we omdat iedereen steeds aan het lachen was).
In de hoop dat de rest van het weekend iets toegankelijker voor ons zou zijn, gingen we vermoeid na een lange dag naar het hotel. De volgende ochtend was de officiële opening van de presentatiedag; de minister van onderwijs was present en ook de ambassadeur van de V.S. deed ook een poging iedereen in het Tsjechisch toe te spreken (waarvan we later begrepen dat het vreselijk klonk), maar die ging gelukkig voor ons snel over naar het Engels. Het werd steeds duidelijker dat de GLOBE games in Tsjechië toch best wel een big deal zijn.
Het Nederlandse groepje had thuis gewonnen met een onderzoek naar de relatie tussen enkele abiotische factoren en de biodiversiteit van planten binnen enkele micro-ecosystemen. Dit werd dus ook het onderzoek dat ze in Zbiroh presenteerden, in een lokaal samen met de andere 6 groepjes die hun presentatie in het Engels deden. Heel divers onderzoek en zeker ook enkele hele goede (als docent heb ik bijvoorbeeld inspiratie opgedaan om bij biologie toch maar eens het absorptiespectrum van fotopigmenten te gaan meten).
Eén groepje uit Oekraïne was het niet gelukt om een onderzoek op tijd af te ronden, en zij hadden besloten om simpelweg te laten zien hoe mooi hun land is, zowel qua cultuur als natuur. Toen zij met tranen in hun ogen afsloten met enkele beelden van de huidige situatie, was het statement gemaakt en lieten ze alle aanwezigen achter met een brok in de keel. Erg dapper van deze leerlingen en goed dat ook hier plek voor is op een globaliserende basisschool; ook medeleven kent geen grenzen!
Na de presentaties gingen alle groepjes naar de gymzaal om een stand in te richten om hun onderzoek op deze manier aan iedereen te kunnen delen. Posters, opstellingen van experimenten, alles stond uitgestald met (soms erg zenuwachtige) leerlingen erachter die graag over hun onderzoek vertelden. Ondertussen werd dus duidelijk dat veel leerlingen best wel een woordje Engels konden spreken, en vonden de Nederlandse leerlingen al gauw een klik met enkele Tsjechische leeftijdsgenoten.
Het gepresenteerde onderzoek was erg divers: van creatief met afval omgaan tot het meten van de watervervuiling na (zure) regenbuien in Tsjechië en Slowakije.
"Een feestelijk gebeuren: live muziek, een speech van de burgemeester en een presentator die veel grappige verhalen vertelde"
Het eten werd steeds op school verzorgd door de dames van de schoolkantine. Van goulash met dumplings tot aardappels met lecho tot een bloemkool-ei-prutje: het was voor de leerlingen even wennen. Toch werd het wel gewaardeerd dat er elke middag en avond een voedzame maaltijd klaarstond, zeker nu dit in gezelschap kon van de Tsjechische scholieren waar onze leerlingen ondertussen alle socials al mee hadden uitgewisseld.
Het slot van de presentaties is blijkbaar elk jaar hetzelfde: de enorme blauwgele globe wordt door de hostende stad gerold in een stoet op weg naar het lokale marktplein.
’s Avonds na het uitreiken van de certificaten voor elk groepje was er tijd voor de docenten om te netwerken en ervaringen uit te wisselen met de novices en mastodonten van de GLOBE games (een enkeling zelfs voor het 28e jaar). Ondertussen kregen de kinderen een physics show te zien; hoewel deze meer gericht was op de jongere scholier, hebben onze leerlingen zich naar het schijnt prima vermaakt met leeftijdsgenoten. Tsjechische docenten vonden het ‘bijzonder’ hoe wij onze leerlingen zo vrij lieten socializen, maar eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat het met deze vijf leerlingen vooral heel erg leuk was om te zien hoe ze zich vermaakten. De terughoudendheid van de eerste dag was helemaal verdwenen; hier ontstonden wereldburgers!
Dat de GLOBE games niet alleen een samenkomst is van leerlingen, maar ook van professionals, bleek op zaterdag. Er werden enkele workshops gegeven, door milieu-onderzoekers en -professoren uit het hele land. Ook hier hadden we de mazzel dat deze het Engels wel beheersten, zodat we precies wisten hoe we als een ware tree doctor in een boom moesten klimmen, of welke bloedzuiger en libellelarve we precies hadden aangetroffen in een plaatselijk meertje.
Toen we ’s avonds aanschoven bij het laatste avondmaal werden alle bordjes weer vrolijk leeggegeten en leek de kliek rondom onze Nederlandse leerlingen steeds groter te worden. Men leek het toch wel interessant te vinden, zo’n vreemd groepje dat zich zo zelfverzekerd gedroeg en zo goed Engels kon. Wij als docenten betrapten onszelf ook op het feit dat we ons steeds trotser gingen voelen 🙂
Een Tsjechisch samenkomen is blijkbaar geen Tsjechisch samenkomen als er geen worstjes en brood boven een kampvuur worden geroosterd en er geen Tsjechische liedjes worden gezongen. Precies dát gebeurde er dus op de zaterdagavond.
Nadat we contactgegevens hadden uitgewisseld met enkele Tsjechische collega’s (wie weet ooit een uitwisseling, want dit smaakte naar meer), was het tijd om de boel in te pakken en een laatste nacht in het hotel door te brengen. Waar wij geen rekening mee hadden gehouden was echter dat er die ochtend maar één bus zou gaan, en dat er een kleine 150 man met die bus mee zou willen… Gelukkig had de organisatie de avond ervoor helemaal langs ons heen (want in het Tsjechisch) geregeld dat wij persoonlijk door de burgemeester afgezet zouden worden op het station van Kařez. Niet altijd begrijpelijk, maar wel altijd vriendelijk en behulpzaam die Tsjechen!
Omdat we wat uurtjes over hadden voor we zouden vliegen, en we toch door Praag zouden reizen, hadden we besloten om hier even een paar highlights aan te doen. Het grote plein met de astronomische klok (en de overpriced cappuccino’s), een kerkje, tal van souvenirshops, en natuurlijk de Karlův most (Karelsbrug).
Al met al dus een geweldige ervaring en veel dank aan de mensen die dit mogelijk hebben gemaakt! Oh, en het is misschien gepast om af te sluiten met de enige uitspraak in het Tsjechisch die wij in Nederland wél kennen, en waar we kostelijk om hebben gelachen elke keer dat het voorbij kwam:
A JE TO!
