In het hele land hebben GLOBE scholen met de jaarwisseling de fijnstofconcentratie gemeten. RIVM wetenschapper Hester Volten legt in onderstaand filmpje uit hoe je de data kunt interpreteren.
Met oud en nieuw heeft het RIVM voor het Samen Meten dataportaal speciale links gemaakt voor fijnstof en geluid. Ze toonden metingen met korte tijdsresolutie zodat je het vuurwerkeffect binnen een paar minuten meteen kon zien. Normaal gesproken zie je voor fijnstof op het dataportaal alleen uurwaarden.
Screenshot van Geluidmetingen (links) om 00:10 op nieuwjaar en fijnstofmetingen (rechts) om 0:25.
Officiele metingen
Het RIVM heeft de luchtkwaliteit rond de jaarwisseling in de gaten gehouden. Uit de officiële metingen kun je duidelijk zien dat het vuurwerk verbod effect had en ook de vrij sterke zuidwesten wind zorgde ervoor dat de fijnstofconcentratie relatief laag waren. Toch konden er op sommige plekken nog hoge waarden gemeten worden, zoals bijvoorbeeld in Den Haag waar een PM10 waarde van 855 µg/m3 werd gemeten op het officiële meetstation in de Bleriotlaan.
Metingen van scholieren en vrijwilligers
Op samenmeten.rivm.nl is alle data van de scholen en andere vrijwilligers in het hele land verzameld. Je ziet hieronder de meetwaarden pieken na de jaarwisseling, vooral in de randstad. De wolk van fijnstof wordt in de uren daarna door een zuidwestenwind over het land geblazen.
Let op: de GLOBE scholen herken je aan de code GLB.
Animatie van de Samen Meten fijnstofmetingen op het samenmeten.rivm.nl dataportaal. GLOBE scholen zijn op dit portaal te herkennen aan de code GLB.
Hoe hoog was de vuurwerkpiek bij jouw in de buurt?
Op samenmeten.rivm.nl kun je de vuurwerk effecten per meetapparaat bekijken door op een bolletje te klikken, en de data rond de jaarwisseling te selecteren. [zie fimpje van GLOBE over hoe je dat doet voor fijnstof] Een voorbeeld van de meetgegevens van een fijnstofmeter en een geluidmeter in een buitenwijk van Amsterdam geven we hieronder.
In het bovenstaande plaatje zie je uurwaarden voor PM2.5 voor een sensorkit in een buitenwijk van Amsterdam (Slotervaart). De paarse lijn geeft de sensormetingen, de oranje lijn laat de officiële data daar redelijk dichtbij zien. Goede match! Beide lijnen pieken op een PM2.5 fijnstofconcentratie van zo’n 100 µg/m3. Dat is best hoog, maar in jaren zonder vuurwerkverbod en met minder wind kan het nog veel hoger zijn.
Op dezelfde plek werden ook geluidniveaus gemeten met een (standaard) hogere tijdresolutie dan voor de fijnstof. De geluidniveaus pieken ook vlak na 0:00, sommige knallen komen boven de 100 decibel uit! Maar vergeleken met de fijnstofpiek nemen de geluidmetingen vrij snel af. Fijnstof kan zich over honderden kilometers verplaatsen, bij geluid is dat in de orde van een paar honderd meter.
Mooie animatie van de fijnstofwolk die over Nederland trekt gemaakt door citizen scientist Bertrik kun je zien op stofradar.nl.
