Toolkit Schone Lucht Akkoord
SLA Toolkit
Hoe scholieren bij SLA betrekken?
Hoofdstuk 13 van de SLA uitvoeringsagenda is gewijd aan “participatie en Citizen Science”. Maar hoe geef je hier als ondertekenaar van het SLA invulling aan?
Een leuke en effectieve manier is om scholen te betrekken bij het meten van fijnstof in de leefomgeving. GLOBE heeft hiervoor samen met het RIVM een landelijke fijnstofcampagne opgezet. Deelnemen heeft o.a. de volgende voordelen:
- Je betrekt leerlingen op een positieve en activerende manier;
- Via de leerlingen bereik je ook hun sociale omgeving;
- Het is een “knuffelbaar” project en geeft de mogelijkheid om via de lokale media je activiteiten voor het SLA onder de aandacht te brengen;
- Je verzamelt extra data over fijnstof op een belangrijke plek voor kwetsbare doelgroepen: scholen!
Kijk bij de tabjes links om te zien of het inzetten van de fijnstofcampagne ook iets voor jouw provincie/gemeente is.
SLA Toolkit
Fijnstofcampagne
GLOBE Nederland heeft samen met het RIVM een landelijke fijnstofcampagne voor middelbare scholieren opgezet. Deze bestaat grofweg uit de volgende componenten:
- Scholieren meten met behulp van 1 of meer sensorkits de fijnstofconcentratie.
- De verzamelde data wordt automatisch naar de website SamenMeten van het RIVM verzonden, waardoor de data ook echt nuttig gebruikt wordt.
- Er is bijbehorend lesmateriaal voor verschillende vakken waarmee het onderzoek in het curriculum van de school kan worden ingebed.
- Er worden gedurende het jaar (online) bijeenkomsten georganiseerd waar leerlingen en docenten getraind worden en/of informatie kunnen uitwisselen.
- Scholen krijgen ondersteuning van GLOBE in de vorm van een start-up bijeenkomst op school en kunnen gebruik maken van de helpdesk.
- Leerlingen kunnen hun resultaten aan elkaar en aan de wetenschappers presenteren op de GLOBE Science Fair.
SLA Toolkit
Meedoen?
Mee doen aan de GLOBE fijnstofcampagne met jouw gemeente of provincie kan bijvoorbeeld op één of meer van onderstaande manieren. Grofweg gerangschikt van weinig inzet naar veel inzet.
- Breng de fijnstofcampagne onder de aandacht van middelbare scholen in jouw bestuursgebied door ze een mail of brief te sturen. Zie voorbeeld tekst bij Downloads.
- Bied de scholen financiële ondersteuning door ze een GLOBE lidmaatschap aan te bieden waarmee ze kosteloos van al het lesmateriaal gebruik kunnen maken. De school ontvangt van GLOBE een start-up bijeenkomst op school en krijgt ondersteuning van de GLOBE helpdesk.
- Bied de scholen één of meer fijnstofsensorkits aan (kosten €125,- per kit).
- Begin een project op maat waarbij je lokaal scholen ondersteunt. Je kunt denken aan het organiseren van één of meer bijeenkomsten voor scholen waar docenten getraind worden, uitwisseling plaats vindt en/of leerlingen hun resultaten aan de lokale bestuurders presenteren.
- Breng de campagne onder de aandacht van de lokale pers. Zie voorbeeld tekst bij Downloads.
SLA Toolkit
Voorbeelden
Verschillende gemeenten en provincies zijn al actief met de fijnstofcampagne. In het volgende filmpje vertellen leerlingen over hun ervaringen met fijnstof in het algemeen en de GLOBE fijnstofcampagne in het bijzonder
Campagne provincie Utrecht met snuffelfiets
De provincie Utrecht heeft in 2021 samen met GLOBE een pilot gedaan waarbij naast de stationaire fijnstofsensorkit ook snuffelfietssensoren zijn ingezet.
Onderstaande filmpje is een opname van een online bijeenkomst waar 2 scholen aan een gedeputeerde van de provincie Utrecht en 2 wethouders van de gemeente Nieuwegein hun resultaten presenteren.
Uitrol pilot provincie Utrecht
Vanwege het succes van de pilot heeft provincie Utrecht eind 2021 een plan goedgekeurd om het snuffelfietsproject breed onder scholen uit te rollen. In de jaren 2022/2023/2024 ieder jaar 10 scholen elk 10 snuffelfietssensoren krijgen. Dit zijn in totaal dus 30 scholen en 300 snufelfietssensoren.
De uitvoering van dit project wordt verzorgd door Stichting GLOBE Nederland in nauwe samenwerking met het RIVM en de provincie.
SLA Toolkit
Partners
De fijnstofcampagne is opgezet door Stichting GLOBE Nederland en het RIVM.
- GLOBE NL maakt onderdeel uit van het internationale GLOBE programma van NASA waarbij 37.000 scholen in 126 landen zijn aangesloten. Doel: milieuonderzoek doen met scholieren (citizen science).
In het bestuur van Stichting GLOBE Nederland zitten medewerkers van het RIVM, KNMI, verschillende universiteiten en middelbare scholen. - Voor het RIVM is de campagne een manier om ook middelbare scholieren te betrekken bij haar SamenMeten campagne.
Overige partners en financiers:
- Schone Lucht Akkoord financiert de landelijke campagne voor middelbare scholieren.
- Lokale overheden (ondertekenaars SLA) investeren in sensoren en ondersteuning van de scholen in hun bestuursregio. De provincie Zeeland, Utrecht en Noord-Holland zijn hierbij koplopers.
- GLOBE heeft een uitgebreide lesmodule voor het vak NLT ontwikkeld die door vereniging NLT is gefinancierd.
- Scholen dragen zelf bij doordat zij de sensorkits aanschaffen en hun uren er insteken.
SLA Toolkit
Downloads
Onderstaande Word documenten dienen ter inspiratie. Je kunt ze downloaden en naar wens aanpassen.
- Persbericht algemeen. Template om je eigen persbericht op te baseren.
- Persbericht provincie Utrecht snuffelfiets. Als voorbeeld en ter inspiratie.
- Oproep scholen. Brief om scholen te werven.
- Programma (online) bijeenkomst. Leerlingen presenteren resultaten aan gedeputeerde en wethouders.
SLA Toolkit
Contact
Mocht je nog vragen hebben over het werken met de GLOBE fijnstofcampagne, dan kun je met onderstaande personen contact opnemen.
Matthijs Begheyn (GLOBE)
Coördinator GLOBE Nederland
Telefoon: 06 14819095
E-mail: [email protected]
Hester Volten (RIVM)
Wetenschappelijke partner fijnstofcampagne
E-mail: [email protected]
Martine Ouwersloot (ministerie I&W)
Beleidsmedewerker SLA
E-mail: [email protected]
